Phát hiện hệ sao lùn nâu

Mô phỏng hệ sao lùn nâu nhị phân 2M1510A. Đồ họa: Roberto Molar Candanosa & Sergio Dieterich.

Sao lùn nâu là những thiên thể đặc biệt trong vũ trụ. Chúng quá lớn để được coi là một hành tinh, đồng thời quá nhỏ để trở thành một ngôi sao. Trong nỗ lực tìm kiếm các ngoại hành tinh xung quanh một sao lùn nâu đã được biết đến, có tên là 2M1510A, các nhà thiên văn học quốc tế thuộc dự án SpecULOOS đã tình cờ phát hiện hệ sao lùn nâu nhị phân đặc biệt hiếm trong vũ trụ.

Ngay trong những quan sát thử nghiệm đầu tiên sau khi lắp đặt kính viễn vọng SpecULOOS tại một đài thiên văn ở Chile, nhóm nghiên cứu đã nhận thấy sự suy giảm độ sáng bất thường của 2M1510A kéo dài khoảng 90 phút. “Điều này cho thấy thiên thực vừa diễn ra trên ngôi sao lùn nâu này”, Tiến sĩ Michaël Gillon, tác giả chính của dự án SpecULOOS cho biết.

Nhà nghiên cứu sau tiến sĩ Artem Burdanov từ Viện Công nghệ Massachusetts (MIT), đồng tác giả nghiên cứu, lập tức nghi ngờ có một thiên thể đồng hành đã che khuất 2M1510A, hay nói cách khác, các nhà thiên văn học đang nhìn vào một hệ sao nhị phân.

Để làm rõ giả thuyết này, nhóm nghiên cứu đã sử dụng hai kính viễn vọng mạnh hơn là Kính thiên văn Keck 10 m ở Hawaii và Kính viễn vọng rất lớn 8 m ở Chile, cùng địa điểm lắp đặt SpecULOOS. Dữ liệu thu thập được đã xác nhận 2M1510A là hai chứ không phải một ngôi sao lùn nâu như các nhà thiên văn học từng nghĩ. Chúng quay quanh nhau tạo thành một hệ sao nhị phân. Nhóm nghiên cứu nhấn mạnh đây là khám phá đặc biệt hiếm bởi chỉ có một hệ thống tương tự như vậy được xác định cho đến nay.

Hai sao lùn lâu được đặt tên là 2M1510Aa và 2M1510Ab. Chúng quay quanh nhau hết một vòng sau mỗi 21 ngày. 2M1510Aa nặng hơn một chút so với “bạn đồng hành” khi có khối gấp 40 lần sao Mộc, trong khi 2M1510Ab nặng hơn sao Mộc 39,3 lần. 

Chi tiết nghiên cứu đã được công bố trên tạp chí thiên văn Nature Astronomy hôm 9/3.

Đoàn Dương (Theo Space/Sci-News)